Phép thử của Socrates

Phép thử của Socrates

Tương truyền vào thời Hy Lạp Cổ đại, một bữa nọ có người tới gặp nhà hiền triết vĩ đại Socrates và bảo “Ngài có biết tôi mới nghe được một câu chuyện xấu về người bạn của ngài không?”.Sau một thoáng trầm ngâm, Socrates từ tốn đáp: “Trước khi nghe ngài kể, tôi muốn ngài dành một chút thời gian để lọc lựa những gì ngài định nói. Tôi gọi đó là phép thử lọc 3 lớp.

Lớp thứ 1 lọc tìm Sự thật – Ngài có tin tưởng tuyệt đối rằng những điều mà ngài định kể cho tôi nghe là sự thật?

“Không, thực ra tôi chỉ nghe người ta kể lại thôi và…”.

“Rõ rồi, chính vì thế ngài không biết những điều ngài định nói có phải là sự thật hay không”.
Socrates nói.

“Nào, bây giờ chúng ta qua lớp lọc thứ 2 được dùng để tìm ra Thiện Ý. Ngài có khẳng định rằng ngài hoàn toàn xuất phát từ thiện ý không, khi định kể cho tôi nghe những chuyện xấu của bạn tôi?”, Socrates hỏi.

“Không, ngược lại…” Vị khách của Socrates trả lời.

“Thế nên những chuyện xấu của bạn tôi có thật hay không vẫn là một câu hỏi”
“Xin ngài chớ vội buồn” - Socrates nói, “có thể ngài sẽ qua lớp lọc còn lại”

“Xin ngài cho tôi biết: Chuyện mà ngài sắp kể đấy, Có ích cho tôi hay không?”.Người kia đáp: “Không”.
Socrates nhìn vào mắt của vị khách và nói “Nếu câu chuyện ngài định kể cho tôi nghe chưa chắc đã là sự thật và cũng không xuất phát từ thiện ý và chẳng có ích gì cho tôi, thì ngài định kể để làm gì? Và liệu tôi sẽ nghe và tin chăng?

Khi đứng trước một sự vật sự việc do người khác kể, đừng vội tin nó, mà hãy dùng phép thử lọc 3 lớp để tìm ra chân lý. Đó chính là một kinh nghiệm sống.